Jesienią w ogrodzie znajdziemy wiele warzyw i owoców.
Możemy wykonać z nich bardzo proste, tanie i wartościowe potrawy. Na początek wykorzystamy jabłka i pomidory.
POMIDORY
Pomidory to źródło witamin i substancji odżywczych. Z witamin zawierają najwięcej karotenu, witaminy: C, K, E, B1, B2, B3, B6, kwas foliowy i biotynę. Ze składników mineralnych, pomidory najbogatsze są w potas, sód, fosfor, magnez, wapń, żelazo, miedź, cynk, mangan. Ale przede wszystkim pomidory są niezwykle bogate w likopen, cenny antyutleniacz, który nadaje pomidorom czerwony kolor. Pomidory dostarczają niewielu kalorii i są zasadotwórcze. Są nieocenione w dietach przeciw otyłości, w cukrzycy, reumatyzmie, zapaleniu stawów, dnie, chorobach nerek i serca. Zaleca się je szczególnie młodzieży i dzieciom w czasie intensywnego wzrostu, a także osobom cierpiącym na nienormowane stolce i zaparcia. Działają uspokajająco, bo zawierają sole bromu.
JABŁKA
Jabłka zawierają ok. 83 % wody, a w pozostałej części niewielkie ilości białka, kwasy organiczne (jabłkowy, cytrynowy, chinowy, bursztynowy i inne), cukry, w tym cukry proste: glukozę i fruktozę, błonnik, substancje pektynowe, witaminy i składniki mineralne, głównie potas, fosfor, wapń, sód, magnez i żelazo. Zawartość składników zależy od odmiany, dojrzałości jabłka, wielkości, a także podkładki, nawożenia, gleby, wieku drzewa i obfitości owocowania, cięcia i przebiegu pogody w danym roku. Na ogół odmiany wczesne zawierają mniej cukrów niż odmiany później dojrzewające. O smaku jabłek decyduje nie tylko zawartość cukrów i olejków eterycznych, ale też stosunek ilości cukrów do kwasów organicznych. Zawartość kwasu jabłkowego waha się w granicach 0,3 – 0,7 %, zawartość kwasu cytrynowego 0,1%, w mniejszych ilościach występują kwasy chinowy, izocytrynowy, bursztynowy, glikolowy. Kwasom organicznym przypisuje się duże znaczenie dietetyczne, ponieważ działają na organizm alkalizująco. Składniki popiołowe stanowią 0,22 – 0,6%, najwięcej wśród nich jest potasu, fosforu, wapnia, sodu, magnezu i żelaza. Występują w połączeniach organiczno – mineralnych i są przez to łatwo przyswajalne przez organizm. Jabłka zawierają witaminy: C, A, B1, B2, PP i B3. Jeśli chodzi o zawartość witaminy C owoce ziarnkowe zawierają jej znacznie mniej niż jagodowe. Najwięcej zawierają odmiany: Kronselska (26,6 mg w 100g miąższu), Królowa Renet (13,4 – 23,7), Piękna z Boskoop (14,7 – 19,4), Oliwka Żółta (10,6 – 15,3), Cesarz Wilhelm (14,9 – 16,4). Jabłka odgrywają dietetyczną rolę w żywieniu. Witaminy chronią przed zbyt wczesnym starzeniem się, regulują wszystkie procesy życiowe, pomagają w walce z infekcjami. Należy pamiętać, że organizm ludzki nie potrafi gromadzić większych ilości witamin i dlatego zaleca się systematyczne ich przyjmowanie. Kwasy organiczne działają odkwaszająco na organizm, co jest szczególnie ważne, gdy spożywa się dużo mięsa, tłuszczu, jaj i chleb przygotowywany na zakwasie. Błonnik wpływa korzystnie na perystaltykę jelit i obniża poziom cholesterolu we krwi, podobne działanie mają pektyny, które wiążą w układzie pokarmowym szkodliwe związki. Większość odmian jabłek zawiera 0,9% pektyn w suchej masie. Cukry i składniki mineralne występują w formach łatwo przyswajalnych przez organizm. Potas zwiększa napięcie mięśni, w tym mięśnia sercowego; wapń jest niezbędny do budowy kości i zębów; magnez ma działanie anty zawałowe; krzem jest niezbędny dla prawidłowego wyglądu włosów i paznokci; żelazo, jako składnik hemoglobiny wpływa na dotlenienie organizmu; inne składniki, jak siarka, miedź, cynk, nawet w śladowych ilościach są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Źródło: http://www.staresady.republika.pl/wartosc_odzywcza.htm
Klasa IV Ż na pierwszych zajęciach praktycznych, prowadzonych przez Panią Katarzynę Brzozowską, wykonała bardzo pożywne potrawy z jabłek i pomidorów, które nadają się na szybki i smaczny obiad. Poniżej podaję przykładowe przepisy wykonanych potraw.
Racuchy z jabłkami
Rozczyn (składniki na 5 porcji)
Ciasto
Sporządzić rozczyn – drożdże rozetrzeć z cukrem, rozprowadzić ciepłym mlekiem, pozostawić do wyrośnięcia.
Jaja umyć, sparzyć, oddzielić żółtka od białek. Żółtka utrzeć z cukrem, dodać przesianą mąkę, wyrośnięty rozczyn, podgrzane mleko, sól. Wyrabiać łyżką drewnianą dodając powoli olej.
Jabłka umyć, obrać, usunąć gniazda nasienne, pokroić w plastry. Z białek ubić sztywną pianę. Ciasto lekko wymieszać z pianą i białkami, pozostawić do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto kłaść łyżką na patelnię z rozgrzanym olejem, smażyć z obu stron na złoty kolor. Po usmażeniu posypać cukrem pudrem wymieszanym z cukrem waniliowym.
Zupa ze świeżych pomidorów
Ugotować wywar z włoszczyzny i mięsa; odcedzić. Pomidory umyć, sparzyć, zdjąć skórkę, rozdrobnić, rozgotować w małej ilości wody, przetrzeć i podsmażyć na maśle; dodać do wywaru, doprawić. Podawać z ugotowanym makaronem i posikaną zieleniną.
ŻYCZYMY SMACZNEGO
Opracowała G. Serafin
Zdjęcia wykonał Krystian Dukała kl. IV Ż
